Czym jest wkładka domaciczna?

Wkładka domaciczna uwalniająca hormony jest nowoczesnym typem wkładki domacicznej, łączącym działanie typowej spirali i pigułki antykoncepcyjnej. Wyposażona jest w mały zbiorniczek, który przez kilkadziesiąt miesięcy uwalnia hormony. Pozwala to na niezażywanie ich doustnie, zatem skutki uboczne antykoncepcji są mniejsze. Jej skuteczność antykoncepcyjna sięga do 100%.

Wkładkę wewnątrzmaciczną umieszcza się w jamie macicy. Może ona mieć różny kształt i budowę w zależności od rodzaju. Wkładki domaciczne zwane są również “spiralami”, ponieważ w początkowym okresie swojej produkcji przyjmują taki kształt. Obecnie wyglądem przypominają raczej powyginaną literę S lub T. Tradycyjna wkładka domaciczna wykonana jest z tworzywa sztucznego, często z domieszką miedzi. Niektóre wkładki zawierają w swoim trzonie kapsułkę stopniowo uwalniającą hormony, są to tzw. wkładki hormonalne. Lekarz umieszcza wkładkę wewnątrz macicy, a nitki do niej przymocowane zostają przycięte zaraz po jej założeniu i znajdują się w zewnętrznym ujściu szyjki macicy. Pozwala to na kontrolę, czy wkładka znajduje się w odpowiednim miejscu. Założenie wkładki domacicznej zalecane jest w okresie krwawienia miesięcznego, ponieważ wtedy wiadomo na pewno, że kobieta nie jest w ciąży, a kanał szyjki jest bardziej rozchylony. Wkładki są zazwyczaj nasączone solami baru, co umożliwia zauważenie ich na zdjęciach rentgenowskich.

Wkładka wewnątrzmaciczna, jak każde ciało obce powoduje stan zapalny. Skutkuje to pojawieniem się w macicy dużej ilości leukocytów, czyli białych krwinek, które niszczą plemniki i zapobiegają zapłodnieniu komórki jajowej. Zmieniają one również strukturę błony śluzowej macicy, co uniemożliwia zagnieżdżenie się zapłodnionego jajeczka. Dodatkowo unieruchamia ona plemniki, poprzez wpływanie na śluz szyjkowy, który staje się dla nich nieprzenikliwy i gęsty. Kapsułka uwalnia stałą dawkę hormonów – progestagenów – i umieszczona jest wokół dłuższego ramienia wkładki. Ma podobne działanie do minipigułki progestagenowej:

• zagęszcza śluz szyjki macicy
• zmienia grubość endometrium
• hamuje jajeczkowanie

Około 25% kobiet stosujących hormonalną wkładkę domaciczną nie przechodzi owulacji. Hormony podawane są domiejscowo, z pominięciem wątroby, co oznacza, że potrzebne są ich mniejsze dawki, niż w przypadku pigułek hormonalnych. 

Głównymi zaletami wkładki domacicznej są:

• prawie stuprocentowa możliwość cofnięcia efektu antykoncepcyjnego
• brak wpływu na aktywność seksualną
• brak wpływu na pokarm matki karmiącej piersią
• wysoka skuteczność antykoncepcyjna

Wkładka w zależności od rodzaju działa od 3 do 5 lat. Jest ona droższa niż inne typy spirali, a jednocześnie bardziej skuteczna. Koszt jej kupna i założenia w przeliczeniu na jeden miesiąc można porównać z kosztami nowoczesnych doustnych środków hormonalnych nowej generacji.

Jeśli chodzi o przeciwwskazania do stosowania wkładki hormonalnej, należą do nich:

• podejrzenie ciąży
• częste zapalenie przydatków
• zakażenie w obrębie miednicy mniejszej
• krwawienie z dróg rodnych o nieznanej przyczynie
• wcześniejsze epizody ciąży pozamacicznej
• zmniejszona odporność organizmu, np. AIDS, cukrzyca
• uczulenie na substancje chemiczne wkładki
• przebyte bakteryjnie zapalenie wsierdzia i poważne choroby serca
• przerost błony śluzowej macicy
• zmiany maciczne, np. mięśniaki macicy i wady wrodzone macicy

Skutkami ubocznymi stosowania wkładki domacicznej uwalniającej hormony są natomiast:

• nieprawidłowe krwawienia miesiączkowe, bardzo obfite i długotrwałe
• duża bolesność brzucha podczas menstruacji
• częste upławy z pochwy
• podwyższenie temperatury ciała 
• plamienia międzymiesiączkowe