Chirurgiczne leczenie otyłości – wskazania

Według Światowej Organizacji Zdrowia otyłość odpowiada za 10-13 proc. zgonów. Jak wynika z danych kampanii społeczno-edukacyjnych otyłość występuje już u 25,2 proc. Polaków, a według prognoz w 2025 r. w naszym kraju otyłych będzie 30 proc. mężczyzn i 26 proc. kobiet.

Jakie są konsekwencje otyłości?

Wraz ze stałym wzrostem liczby osób otyłych, zwiększa się liczba występowania chorób spowodowanych otyłością. Należą do nich:

• cukrzyca typu 2, 
• nadciśnienie tętnicze, 
• zaburzenia lipidowe, 
• choroba niedokrwienna serca, 
• obturacyjny bezdech senny, 
• choroba zwyrodnieniowa stawów, 
• depresja, 
• niektóre nowotwory.

Czym są operacje bariatryczne?

Leczenie zachowawcze otyłości olbrzymiej nie zawsze przynosi pożądane i trwałe efekty. Jeżeli współpraca z dietetykiem czy fizjoterapeutą nie odniesie efektów, za skuteczną metodą leczenia otyłości uważa się interwencję chirurgiczną.

Chirurgia bariatryczna to interwencja mająca na celu ułatwienie choremu zredukowanie nadmiernej masy ciała, której obecność stanowi zagrożenie dla życia pacjenta i za której sukces uważa się utratę przynajmniej 50 proc. nadwyżki kilogramów. Operacje bariatryczne, czyli operacje zmniejszania żołądka, zostały zapoczątkowane w Stanach Zjednoczonych już w ubiegłym wieku.

Wskazania do chirurgicznego leczenia otyłości

Celem chirurgicznego leczenia otyłości, poza utratą wagi, jest leczenie chorób metabolicznych. Operacja ta wpływa zdecydowanie na zmniejszenie ryzyka zachorowań lub przedwczesnej śmierci z powodu chorób układu sercowo-naczyniowego oraz zmniejsza ryzyko występowania niektórych nowotworów.

Dla wielu osób patologicznie otyłych, a tych w Polsce jest ponad 0,5 mln, operacja żołądka to szansa na nową jakość życia. 

Do operacji można zakwalifikować osoby w wieku od 18 do 65 lat, u których współpraca z dietetykiem i fizjoterapeutą nie wpłynęły na zmniejszenie masy ciała. Do zabiegu bariatrycznego kieruje lekarz bariatra. 

Ponadto wskazaniem do operacji bariatrycznej jest BMI równe lub wyższe niż 40 kg/m2, a to oznacza, że przeciętny mężczyzna kwalifikowany do takiej operacji waży ok. 120 kg, a kobieta ok. 100 kg. 

Wskazaniem jest również BMI w przedziale 35–40 kg/m2, jeżeli u pacjenta występują choroby takie jak: 

• cukrzyca typu 2,
• nadciśnienie tętnicze,
• choroby układu sercowo-naczyniowego,
• zespół bezdechu sennego lub hipowentylacji,
• choroby stawów,
• niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby, 
• hiperlipidemia,
• bezpłodność żeńska.

Do operacji kwalifikuje się również pacjentów z BMI od 30 do 34,9 kg/m2 i cukrzycą typu 2, jeśli pomimo leczenia utrzymuje się u nich stan hiperglikemii.

Przeciwwskazania do bariatrycznej interwencji chirurgicznej

Istnieją określone przeciwwskazania do operacji bariatrycznej. Należą do nich:

•    przebyty niedawno zawał serca, 
•    ciężkie zaburzenia krzepnięcia, 
•    brak świadomej zgody na zabieg, 
•    niemożność samodzielnego codziennego funkcjonowania, 
•    niewydolność krążeniowo-oddechowa,
•    nadciśnienie wrotne, 
•    aktywna choroba wrzodowa, 
•    brak współpracy ze strony pacjenta. 

Metody chirurgicznego leczenia otyłości

Istnieje wiele rodzajów operacji bariatrycznych. Zabiegi operacyjne związane z leczeniem otyłości dzielą się na operacje restrykcyjne i operacje wyłączające, a niekiedy bywają połączeniem tych obydwu metod. Zabiegi restrykcyjne polegają na operacji zmniejszenia pojemności żołądka poprzez wykonanie jego pionowej plastyki lub wykorzystanie specjalnej opaski. Zabiegi wyłączające służą zmniejszeniu wchłaniania pokarmu. Do zabiegów operacyjnych związanych z leczeniem otyłości należą:

•    rękawowa resekcja żołądka,
•    wyłączenie żołądkowe z zespoleniem na pętli Roux-en-Y,
•    wyłączenie żołądkowe z zespoleniem pętlowym,
•    laparoskopowa plikacja żołądka,
•    wyłączenie dwunastniczo-krętnicze z pojedynczym zespoleniem,
•    przełożenie jelitowe.

Cena chirurgicznego leczenia otyłości zależy od rodzaju wykonywanego zabiegu.