Gastroenterologia Warszawa

Gastroenterologia jest dziedziną medycyny, która zajmuje się czynnościami oraz schorzeniami układu pokarmowego, czyli następujących narządów: przełyku, żołądka, jelit oraz odbytu, jak również gruczołów trawiennych, czyli wątroby, trzustki oraz schorzeniami dróg żółciowych. Specjalizacja z gastroenterologii trwa łącznie 6 lat: 3 lata trwa moduł podstawowy i 3 lata moduł specjalistyczny. Oddzielnym działem tej specjalizacji jest gastroenterologia kliniczna, zajmująca się opracowaniem i wdrażaniem nowych metod i sposobów leczenia określonych schorzeń. Współcześnie jest to ogromnie ważna dziedzina medycyny. Nieprawidłowe nawyki żywieniowe, spożywanie niezdrowej żywności, szybkie tempo życia oraz stres to czynniki, które wpływają na coraz częściej pojawiające się u wielu osób problemy gastryczne. 

Obydwie te nazwy są używane do określenia specjalisty gastroenterologa. Czasami jednak gastrologiem określa się również specjalistów chirurgii ogólnej, którzy zajmują się głównie wykonywaniem operacji, a w mniejszym stopniu opieką nad pacjentami ze schorzeniami przewodu trawiennego. Są oni często określani mianem chirurgów gastrologów.

Lekarz ten zajmuje się leczeniem problemów gastrologicznych, czyli schorzeń, takich jak zgaga lub niestrawność, wrzody lub refluks oraz poważnymi chorobami układu pokarmowego jak chociażby nowotwory. Gastrolog, nazywany też lekarzem przewodu pokarmowego, leczy pacjentów z: 

• zespołem jelita drażliwego, 
• wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego, 
• chorobą Leśniowskiego-Crohna, 
• zakażeniem Helicobakter pylori, 
• zapaleniem żołądka, 
• kamicą żółciową, 
• zapaleniami dróg żółciowych, 
• zapaleniem trzustki. 

Czasem gastroenterolog diagnozuje też schorzenia wymagające konsultacji onkologa lub chirurga. Są nimi: 

• zapalenie wyrostka robaczkowego, 
• marskość wątroby, 
• nowotwór żołądka, 
• rak jelita grubego, cienkiego, trzustki lub wątroby.

 Do zadań gastroenterologa należy:

• wykonywanie badań górnych odcinków przewodu pokarmowego oraz jamy brzusznej i jelit, 
• wykonywanie zabiegów terapeutycznych,
• pobieranie wycinków tkanek do badań histopatologicznych i laboratoryjnych, 
• kierowanie pacjentów na dalsze badania oraz do innych specjalistów, 
• podejmowanie działań z zakresu profilaktyki chorób układu trawiennego.

W przypadku nawracających lub utrzymujących się dolegliwości, szczególnie obecności krwi lub śluzu w wydalanym kale, warto udać się do specjalisty. Nie powinno się lekceważyć także innych objawów, takich jak:

• uporczywa zgaga,
• zaburzenia trawienia,
• hemoroidy,
• przewlekłe bóle brzucha,
• problemy z zachowaniem wagi,
• biegunka, 
• zaparcia, 
• nudności i wymioty,
• mdłości,
• odbijanie,
• wzdęcia,
• gazy,
• brak apetytu,
• pieczenie w przełyku, lub inne problemy z przełykaniem,
• nadmierne uczucie sytości,
• krew lub śluz w kale.

Wizyta u gastrologa wymaga skierowania od lekarza pierwszego kontaktu, chyba że odwiedzimy gastroenterologa prywatnie. Badanie rozpoczyna się wywiadem na temat dolegliwości bólowych, częstotliwości wypróżnień, przyjmowanych leków i diety. W przypadku objawów, które dotyczą dolnej części przewodu pokarmowego lub żołądka, lekarz wykonuje badanie powłok brzusznych, polegające na naciskaniu na odpowiednie miejsca na brzuchu pacjenta, podczas których pacjent stwierdza, gdzie odczuwany jest ból. Gdy ten rodzaj badania nie wystarcza, lekarz od żołądka zleca inne badania: morfologię krwi, USG jamy brzusznej, USG transrektalne, gastroskopię, kolonoskopię, rezonans magnetyczny czy RTG jamy brzusznej z kontrastem lub sigmoidoskopię. 

Najczęściej występująca chorobą układu pokarmowego jest choroba refluksowa, objawiająca się uporczywą zgagą, czyli pieczeniem  oraz odczuwaniem cofania się treści żołądkowej do przełyku. Przyczyna tej choroby jest nieznana. Sprzyja jej przepuklina rozworu przełykowego, otyłość, ciąża, wiek powyżej 50 lat oraz styl życia i odżywiania. 

Do innych objawów refluksu można zaliczyć m.in.:

• kaszel występujący bezpośrednio po jedzeniu,
• nieświeży zapach z ust,
• większą ilość ubytków zębowych i rozwój próchnicy,
• problemy z przełykaniem,
• nawracające infekcje przełyku i gardła.

Objawy tej choroby pojawiają się nie tylko po jedzeniu, ale również podczas aktywności fizycznej, schylania, kucania itd. Na podstawie objawów gastroenterolog bez problemu zdiagnozuje chorobę refluksową.

Inną częstą chorobą układu pokarmowego jest choroba wrzodowa. Cierpi na nią co dziesiąty Polak. To jedno z najczęściej diagnozowanych obecnie schorzeń układu pokarmowego. Na wrzody dwunastnicy mężczyźni chorują dwa razy częściej niż kobiety, z kolei przy wrzodach żołądka nie zaobserwowano takiej prawidłowości. 

Choroby przełyku:

• nowotwory łagodne i złośliwe przełyku,
• eozynofilowe zapaleniem przełyku,
• achalazja przełyku,
• żylaki przełyku,
• grzybica przełyku,
• poparzenia chemiczne,
• zwężenia przełyku o innym pochodzeniu.

Choroby żołądka:

• gastropatia wrotna,
• żylaki dna żołądka,
• żołądek arbuzowaty,
• zapalenie błony śluzowej żołądka,
• choroba Addieson’a-Biermera,
• metaplazja jelitowa,
• choroba Menetiera,
• nowotwory łagodne i złośliwe żołądka.

Choroby dwunastnicy:

• choroba wrzodowa i przewlekłe zapalenie błony śluzowej dwunastnicy,
• nowotwory dwunastnicy.

Choroby jelita cienkiego:

• choroba trzewna (celiakia),
• nieswoiste zapalenia jelit,
• choroba Leśniowskiego- Crohna,
• choroba Whiple’a,
• nowotwory łagodne i złośliwe jelita cienkiego.

Choroby jelita grubego:

• nowotwory łagodne i złośliwe jelita grubego,
• nieswoiste choroby zapalne jelit,
• choroba Leśniowskiego- Crohna,
• wrzodziejące zapalenie jelita grubego,
• nieokreślone zapalenie jelita grubego,
• choroba uchyłkowa i zapalenie uchyłków jelita grubego,
• zespół przerostu bakteryjnego,
• czynnościowe zaburzenia pracy jelit,
• zespół jelita drażliwego.

Choroby wątroby i dróg żółciowych:

• żółtaczka mechaniczna,
• wodobrzusze,
• żylaki przełyku,
• żylaki dna żołądka,
• gastropatia wrotna,
• marskość wątroby,
• stłuszczenie wątroby,
• pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych,
• pierwotna marskość żółciowa wątroby,
• nowotwory łagodne i złośliwe wątroby i dróg żółciowych.

Choroby trzustki:

• ostre zapalenie trzustki,
• przewlekłe zapalenie trzustki,
• torbiele trzustki,
• nowotwory łagodne i złośliwe trzustki,
• autoimmunologiczne zapalenie trzustki.

Choroby dotyczące układu pokarmowego są w wielu przypadkach spowodowane niezdrowym trybem życia oraz nieprawidłowym odżywianiem. Bardzo często ich przyczyną są też uwarunkowania genetyczne oraz hormonalne. Jako sposoby leczenia można przede wszystkim wymienić leczenie farmakologiczne, endoskopowe oraz operacyjne. Ich wybór uwarunkowany jest przede wszystkim objawami, jakie wykazuje pacjent. Bardzo ważny jest szczegółowy wywiad, w którym chory informuje lekarza o jakości i ilości spożywanych posiłków, o przyjmowanych płynach, częstości wypróżnień oraz o przyjmowanych lekach.

Niekiedy wystarczająca jest jedynie zmiana diety lub przepisanie pacjentowi leków. Gastrologia nie jest przeciwna stosowania probiotyków, ale należy ich wybór pozostawić w rękach lekarza. Dobry gastroenterolog potrafi dobrać właściwy probiotyk, który wspomoże leczenie wzdęć lub zespołu jelita drażliwego. Gastrolog może również zapisać swojemu pacjentowi antybiotyki oraz inhibitory pompy protonowej. Te ostatnie stosuje się głównie w leczeniu choroby wrzodowej żołądka lub dwunastnicy. 

Zaleca się także w ich przypadku w miarę możliwości unikanie stresu i prowadzenie zdrowego trybu życia. 

Jeśli szczegółowa diagnostyka prowadzi do rozpoznania w kierunku schorzenia nowotworowego, konieczne jest wdrożenie leczenia onkologicznego, a często także przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego.