6-7% mężczyzn palących papierosy choruje na tętniaka aorty brzusznej
Tętniak aorty brzusznej stanowi dziesiątą przyczynę zgonów wśród mężczyzn po 50 roku życia. W ostatnich latach odnotowano wzrost zachorowalności na tę chorobę, która w większości przypadków przebiega bezobjawowo. Najgroźniejszym powikłaniem tętniaka aorty brzusznej jest jego pęknięcie, podczas którego umiera 75-95% pacjentów. Najlepszym badaniem przesiewowym służącym do wykrycia tej choroby jest USG. W zależności od średnicy świeżo rozpoznanego tętniaka zaleca się jego obserwację lub leczenie operacyjne. Aktualne programy badań przesiewowych zalecają wykonanie badania USG w kierunku rozpoznania tętniaka aorty brzusznej u każdego mężczyzny po ukończeniu 65 roku życia, który palił lub pali papierosy.
Czynniki ryzyka tętniaka aorty brzusznej: płeć męska, rasa kaukaska, wiek powyżej 60 lat, palenie papierosów, wysoki poziom cholesterolu, nadciśnienie tętnicze, inne choroby serca lub naczyń, występowanie tętniaka aorty brzusznej w rodzinie.
Objawy choroby występują rzadko: uczucie tętnienia w okolicy pępka, ciągły ból jamy brzusznej promieniujący do okolicy lędźwiowo-krzyżowej.
Wystąpienie nagłego, silnego bólu w jamie brzusznej, czasami promieniującego do pęcherza moczowego lub kończyn dolnych, może oznaczać krwotok wewnętrzny w przebiegu pęknięcia tętniaka aorty i stanowi stan zagrożenia życia. Ryzyko pęknięcia tętniaka zależy od jego wielkości, istotnie zwiększa się przy średnicy 5-6 cm. Wykrycie tętniaka o średnicy powyżej 5,5 cm stanowi wskazanie do wykonania operacji klasycznej (otwartej) lub wewnątrznaczyniowej. Mniejsze tętniaki powinny być kontrolowane w badaniu USG co 3-12 miesięcy i poddane operacji jeśli średnica tętniaka przekroczy 5,5 cm lub przyrasta >1cm/rok.
Kobiety: Częstość występowania tętniaka aorty brzusznej u kobiet po 65 roku życia jest dużo niższa niż u mężczyzn, zwłaszcza, jeśli nie paliły papierosów (0,03%). Natomiast ryzyko pęknięcia tętniaka o tej samej średnicy jest u kobiet wyższe niż u mężczyzn, podobnie jak ryzyko zgonu podczas operacji klasycznej.